Ăn chay ngày càng có xu hướng lan rộng trong cộng đồng với nhiều hình thức khác nhau. Tuy nhiên, ăn chay 6 ngày có nguồn gốc từ đâu và có ý nghĩa như thế nào là điều không phải ai cũng hiểu rõ.
1. NGUỒN GỐC CỦA TỤC ĂN CHAY 6 NGÀY
Ăn chay 6 ngày hay còn gọi là lục trai bao gồm các ngày mùng 8, 14, 15, 23 và 29, 30. Trong những ngày này, người thế tục nên thọ trì bát quan giới trai, tăng chúng học tập luật giới, phản tỉnh việc làm trong nửa tháng trước.
Ngày lục trai, Phạn ngữ gọi là Bô sa tha (Posadha), cùng với Bố tát của Phật giáo (mỗi nửa tháng Bố tát thuyết giới) đồng một nghĩa là trưởng tịnh, nghĩa là trưởng dưỡng thiện pháp, thanh tịnh phạm hạnh.
Về nguồn gốc của ăn chay lục trai ó nhiều truyền thuyết, kinh bộ ghi rõ. Đặc biệt trong Luận Tỳ Bà Sa quyển 41: “Thường thường vào ngày 14, hoặc ngày 15 của bạch nguyệt, hắc nguyệt mỗi tháng, Tam thập tam thiên tập họp ở Thiện Pháp đường đánh giá thế gian thiện ác nhiều ít. Thấy người làm thiện ủng hộ, thấy người ác làm thì cùng nhau ghét bỏ”.
Kinh Tứ Thiên Vương ghi: “Ngày trai chư Thiên xem xét người thiện ác: Tu Di Thiên Vương tức là đệ nhị thiên, Thiên đế tên Thích Đề Hoàn Nhân phước đức vòi vọi, Điển chủ tứ thiên, Tứ thiên Thần vương, tức là Nhân Tứ Trấn Vương mỗi người quản một phương. Thường thường mỗi tháng vào ngày mùng 8 sai sứ giả xuống đi khắp thiên hạ dò xét đế vương, thần dân, long quy, các loài côn trùng, tâm nghĩ miệng nói thân làm thiện ác. Ngày 14, sai Thái tử xuống; ngày 15, Tứ Vương xuống; ngày 23, Sứ giả xuống; ngày 29, Thái tử lại xuống; ngày 30, Tứ vương tự xuống”.
Những ngày ấy ác quỷ rình chờ theo người muốn đoạt mạng người, tật bệnh hung suy khiến con người không an, cho nên từ kiếp sơ. Nên thánh nhân dạy người trì trai tu phước để tránh hung suy. 6 ngày ăn chay được phước đức, tránh khỏi tai họa công đức vô lượng.
2. ĂN CHAY TRONG 6 NGÀY GỒM NHỮNG NGÀY NÀO?
Kinh Đại Bát Nhã quyển 14: “Sáu ngày trai trong tháng là mùng 8, 14, 15, 23, 29, 30, chư thiên hội họp”.
Trong đó ngày mùng 1 đến ngày 15 ánh sáng dần dần sáng lên gọi là Bạch Nguyệt còn từ 16 đến 30 ánh sáng mặt trăng ngày càng mờ dần nên gọi là Hắc Nguyệt.
Ăn chay trong 6 ngày này được phân bố đều trong tuần của tháng. Để nhắc nhở các Phật tử thường xuyên tu tập tâm từ bi đến với các loài động vật mà không nỡ giết để làm thực phẩm cho mình.
3. Ý NGHĨA 6 NGÀY ĂN CHAY TRONG ĐỜI SỐNG TU TẬP
Ăn chay để thể hiện lòng từ bi đối với muôn loài. Đạo Phật cho rằng con người và muôn loài đều có kiếp luân hồi, chuyển tiếp nhau. Động vật, muôn loài có thể cùng máu mủ ruột già với con người từ kiếp trước hoặc trong tương lai. Do vậy, khi phát nguyện ăn chay 6 ngày là một hình thức để san sẻ yêu thương, lòng từ bi bác ái với cội nguồn.
Ăn lạt sẽ giúp sự thành tâm của mỗi người được nhìn thấu. Tâm có sáng, lòng có đức, ý chí tu luyện có cao rất quan trọng. Từ đó, trời xanh, tổ tiên sẽ chứng giám, phù hộ cho người ăn chay những điều tốt lành.
Trai giới giúp phật tử tránh nghiệp sát sinh giữ tâm bình an. Tránh rơi vào vòng quay luẩn quẩn, chuyển kiếp để báo thù báo oán lẫn nhau. 6 ngày ăn chay trong tháng là cách để thảnh thơi, bớt phiền muộn lo âu để tích đức cho con cháu, thế hệ sau.
Mục đích ăn chay 6 ngày chẳng phải sợ thiên thần đến dò xét thiện ác, chẳng phải sợ bệnh tật hung suy, cũng chẳng sợ thiên thần ghét bỏ, mà là vì gieo trồng cá nhân xuất thế. Nhân vì thọ trì giới trai, mỗi ngày thọ trì, mỗi ngày đều có công đức. Sáu ngày trai chỉ trì một ngày cũng có công đức một ngày. Nếu chẳng trì giới trai, lại tạo ác nghiệp, bình thường làm ác còn phải chịu khổ báo, huống chi 6 ngày trai làm ác, cố nhiên đắc tội.
Lời Phật dạy: “Ăn chay là cốt yếu để nuôi dưỡng lòng từ bi và tinh thần bình đẳng” Hy vọng những kiến thức chay về nguồn gốc, ý nghĩa của 6 ngày ăn chay trong tháng sẽ giúp bạn có cái nhìn thấu hiểu về phong tục này trong con đường tu tập, sống vui, sống khỏe, sống an lành.